Waarom twijfelen we tussen bedoelen en bedoeld?
Als je snel een berichtje tikt of een tekst schrijft, komt het regelmatig voor dat je je afvraagt: is het nu 'ik heb het zo bedoelt' of 'ik heb het zo bedoeld'? Deze twijfel is heel normaal en heeft alles te maken met de regels rondom werkwoordvervoeging in het Nederlands. In dit artikel leggen we je stap voor stap uit wat correct is en waarom.
Wanneer gebruik je 'bedoelen'?
'Bedoelen' is het hele werkwoord. Het wordt vaak gebruikt in zinnen waarin sprake is van tegenwoordige tijd of wanneer het werkwoord in combinatie met een hulpwerkwoord wordt gebruikt. Bijvoorbeeld: 'Wat bedoel je daarmee?'
Voorbeelden met 'bedoelen'
Je gebruikt 'bedoelen' wanneer iets in het algemeen gezegd wordt of als het om een actie in het heden gaat. Denk aan 'Ze bedoelen het goed', of 'Wat bedoel jij precies?'. In deze context is er dus geen sprake van een voltooid deelwoord.
Wanneer gebruik je 'bedoeld'?
'Bedoeld' is het voltooid deelwoord van 'bedoelen'. Je gebruikt het wanneer je spreekt over een voltooid verleden tijd of in combinatie met werkwoorden zoals 'hebben' of 'zijn'. Bijvoorbeeld: 'Ik heb het goed bedoeld.'
Waarom is 'bedoeld' in dit geval juist?
De zin 'Ik heb het goed bedoeld' is correct omdat het gaat om een handeling die is afgerond. Het hulpwerkwoord 'heb' staat in de tegenwoordige tijd en wordt gevolgd door het voltooid deelwoord 'bedoeld'. Vaak kun je controleren of je een voltooid deelwoord nodig hebt door te kijken of je de zin met 'ik heb...' kunt beginnen. Als dat kan, dan is de kans groot dat 'bedoeld' de juiste vorm is.
Veelgemaakte fout: 'bedoelt'
Een veelvoorkomende fout is het gebruik van 'bedoelt' wanneer 'bedoeld' wordt bedoeld. 'Bedoelt' is de vervoeging van het werkwoord 'bedoelen' in de derde persoon enkelvoud, zoals in 'Hij bedoelt het goed'. Je schrijft dus niet 'Hij heeft het zo bedoelt', maar 'Hij heeft het zo bedoeld'.
Hoe voorkom je fouten?
Een handige tip is om bij twijfel de zin even hardop uit te spreken en te luisteren naar wat logisch klinkt. Daarnaast kun je proberen de zin te herschrijven naar een vorm zonder werkwoordvervoegingen. Als je het werkwoord al hebt veranderd met een hulpwerkwoord zoals 'hebben' of 'zijn', dan komt daarna het voltooid deelwoord – en dat is in dit geval 'bedoeld'.
Samenvattend: wat is correct?
Het correcte gebruik is afhankelijk van de werkwoordstijd en de context. Gebruik 'bedoelen' in het algemeen of in de tegenwoordige tijd zonder hulpwerkwoord. Gebruik 'bedoeld' als je te maken hebt met een voltooid deelwoord in combinatie met 'hebben' of 'zijn'. Zo schrijf je zonder fouten en voorkom je verwarring.
Meer van dit soort taaltips?
Op ons blog delen wij als familie niet alleen persoonlijke verhalen, maar ook handige taaltips en inzichten die je helpen om slimmer met taal en het dagelijks leven om te gaan. Neem gerust een kijkje op niaf.nl voor meer leuke en leerzame artikelen.
