Wat is bliksem en hoe ontstaat het?
Bliksem is een krachtig natuurverschijnsel dat ontstaat door elektrische ontladingen in de atmosfeer. Wanneer warme luchtmassa’s opstijgen en in aanraking komen met koude luchtlagen, vormen zich geladen deeltjes in wolken. Donkere onweerswolken, ook wel cumulonimbuswolken genoemd, worden geladen doordat ijskristallen en waterdruppels langs elkaar wrijven. Dit proces zorgt voor een scheiding van elektrische ladingen: de bovenkant van de wolk wordt positief geladen, terwijl de onderkant negatief geladen wordt.
Wanneer het spanningsverschil tussen de wolk en de aarde, of tussen wolken onderling, te groot wordt, vindt er een ontlading plaats. Deze elektrische stroom noemen we bliksem. De lucht rond de bliksem verhit meteen tot temperaturen die kunnen oplopen tot 30.000 graden Celsius, wat ook de oorzaak is van donder.
Waarom is bliksem gevaarlijk?
De impact van een directe blikseminslag
Een blikseminslag kan dodelijk zijn. Als bliksem een persoon of object raakt, kan de enorme hitte en de kracht van de elektrische ontlading ernstige schade veroorzaken. Dit kan variëren van brandwonden tot hartstilstand of ander letsel. Bovendien is de kans op schade aan gebouwen of infrastructuur groot als deze niet goed voorzien zijn van bliksemafleiders.
Schade aan elektronische apparatuur
Buiten het directe gevaar kan bliksem ook indirect schade aanrichten. Elektronische apparaten die zijn aangesloten op het elektriciteitsnet kunnen beschadigd raken door de spanningspieken die een blikseminslag veroorzaakt. Dit levert niet alleen financiële schade op, maar kan ook leiden tot verlies van belangrijke gegevens.
Hoe kun je je beschermen tegen bliksem?
Veiligheid binnenhuis
Tijdens een onweersbui is het belangrijk om binnen te blijven en contact met water en elektrische apparaten te vermijden. Vermijd het gebruik van een douche of kraan, omdat leidingen grote stroomgeleiders kunnen zijn. Trek ook stekkers van dure apparatuur, zoals computers en televisies, uit het stopcontact om schade door spanningspieken te voorkomen.
Wat te doen als je buiten bent?
Als je tijdens een onweersbui buiten bent, zoek dan een veilige schuilplaats. Vermijd open velden, hoge objecten zoals bomen, en metalen constructies. Ga niet schuilen onder een boom, want dit vergroot de kans op letsel bij inslag. Als er geen schuilplaats in de buurt is, hurk dan neer met je voeten bij elkaar en vermijd contact met de grond zoveel mogelijk.
Waarom is kennis over bliksem belangrijk?
Hoewel bliksem een prachtig natuurverschijnsel is, brengt het ook risico’s met zich mee. Door te begrijpen hoe bliksem ontstaat en hoe je je ertegen kunt beschermen, kun je veilig blijven tijdens een onweersbui. Investeren in preventieve maatregelen zoals bliksemafleiders en het volgen van veiligheidsrichtlijnen zorgt ervoor dat de gevolgen van dit natuurverschijnsel tot een minimum beperkt blijven.
