Wat betekent ‘iemand blij maken met een dode mus’?
De uitdrukking ‘iemand blij maken met een dode mus’ betekent dat je iemand ergens blij mee maakt, terwijl het uiteindelijk nergens op slaat of niets waard blijkt te zijn. Het gaat om een valse of loze belofte, waarbij de ander teleurgesteld achterblijft. Het is dus een vorm van misleiding, zij het vaak onbedoeld.
Waar komt deze uitdrukking vandaan?
Zoals bij veel Nederlandse spreekwoorden en gezegdes, is de exacte oorsprong lastig te achterhalen. Toch zijn er enkele theorieën. Eén daarvan stamt uit een tijd waarin kinderen enthousiast konden reageren op de vondst van een mus, omdat het een vogel is. Wanneer iemand dan blij werd gemaakt met een dode mus, sloeg die blijdschap uiteindelijk om in teleurstelling. De uitdrukking zou dus voortkomen uit een ogenschijnlijk onschuldig moment van vreugde dat snel wordt omgezet in deceptie.
Hoe gebruik je deze uitdrukking in de dagelijkse taal?
De uitdrukking komt regelmatig voor in gesprekken of teksten waarin iemand zijn teleurstelling wil uitdrukken. Denk aan een situatie waarin iemand enthousiast wordt gemaakt over een mooie aanbieding, maar bij aankomst blijkt dat er allerlei voorwaarden aan verbonden zijn. Je zou dan kunnen zeggen: "Ik werd blij gemaakt met een dode mus." Ook in nieuwsartikelen of recensies wordt de uitspraak nog weleens gebruikt om aan te geven dat iets veelbelovend leek, maar uiteindelijk niets voorstelde.
Voorbeelden uit het dagelijks leven
Stel, je krijgt een e-mail van een webshop dat je een prijs hebt gewonnen. Je opent de mail vol verwachting, maar uiteindelijk blijkt het alleen maar om een kortingscode van 5 euro te gaan bij een minimale besteding van 100 euro. In zo’n geval kun je zeggen dat je blij gemaakt bent met een dode mus.
Een ander voorbeeld is wanneer een politicus groots aankondigt dat er een belastingverlaging komt, maar na het doorlezen van de details blijkt dat slechts een klein deel van de bevolking hiervan profiteert. Ook dan is de uitdrukking van toepassing.
Waarom blijft deze uitdrukking populair?
De kracht van deze uitdrukking zit ‘m in het beeld dat het oproept. Iedereen kan zich de teleurstelling van een loze belofte voorstellen. Bovendien is het een korte en krachtige manier om aan te geven dat iets niet aan de verwachtingen voldeed, ondanks een veelbelovende eerste indruk. Het blijft daarom een bruikbare en veelgebruikte uitdrukking in het Nederlands taalgebruik.
