Waarom we dol zijn op nutteloze weetjes
Je kent het vast: je scrolt gedachteloos over het internet en blijft ineens hangen bij een lijstje met ogenschijnlijk nutteloze feitjes. Voor je het weet ben je tien minuten verder en weet je hoe lang een slak kan slapen of hoeveel kopjes koffie de gemiddelde Nederlander drinkt. Waarom zijn juist dit soort triviale feitjes zo fascinerend, terwijl je er in het dagelijks leven bijna niets mee doet?
De beloning in je brein
Ons brein is voortdurend op zoek naar nieuwe prikkels. Elke keer dat je iets nieuws leert, hoe klein ook, wordt er een klein beetje dopamine aangemaakt. Dit is de stof die betrokken is bij beloning en motivatie. Triviale feitjes zijn kort, verrassend en makkelijk te verwerken, waardoor je snel die kleine beloningsprikkel krijgt. Het kost weinig moeite en levert toch een prettig gevoel van “weer iets geleerd” op.
Het gevoel van controle
Kennis, zelfs over iets kleins, kan een gevoel van controle geven. De wereld is complex en onvoorspelbaar, maar een grappig of vreemd feitje is overzichtelijk en compleet. Je begrijpt het, je kunt het onthouden en je kunt het doorvertellen. Dat maakt zulke informatie bijzonder aantrekkelijk, zeker in een tijd waarin we overspoeld worden door groot nieuws en ingewikkelde vraagstukken.
Sociale valuta: iets te vertellen hebben
Triviale feitjes werken uitstekend als gespreksstarter. Tijdens een vergadering, in de trein of aan de eettafel: een onverwacht weetje kan een glimlach oproepen en een gesprek op gang brengen. In die zin functioneren ze als sociale valuta. Je laat ermee zien dat je nieuwsgierig bent en je geeft anderen iets luchtigs om op te reageren.
Humor en verbazing
Veel van deze feitjes combineren twee sterke emoties: humor en verbazing. Een weetje is extra aantrekkelijk als het indruist tegen wat je verwacht. Dat kan gaan om een dier dat zich gek gedraagt, een bizarre historische gebeurtenis of een vreemde gewoonte in een ander land. De combinatie van “dat meen je niet” en “wat grappig eigenlijk” zorgt ervoor dat je het feitje niet alleen leuk vindt, maar het ook beter onthoudt.
Een veilige vorm van nieuwsgierigheid
Nieuwsgierigheid is een natuurlijke eigenschap, maar niet iedere vorm van nieuwsgierigheid voelt veilig. Grote thema’s als politiek, klimaat of economie kunnen overweldigend en soms zelfs bedreigend aanvoelen. Triviale feitjes bieden een veilige uitlaatklep voor dezelfde nieuwsgierigheid: je kunt de wereld verkennen op een luchtige manier, zonder oordeel of directe consequenties.
Waarom we er niet op uitgekeken raken
Er zijn eindeloos veel kleine feitjes te ontdekken, waardoor het nooit “op” lijkt te raken. Elke dag bedenken wetenschappers nieuwe experimenten, duiken historici onbekende details op en worden er grappige observaties gedaan over alledaagse dingen. Zolang we nieuwsgierig blijven naar van alles en nog wat, zullen triviale feitjes een vaste plek houden in onze leeslijst.
